Ngọc trai chia làm 2 nhóm chính: tự nhiên và nuôi. Ngọc trai tự nhiên hình thành khi một vật lạ từ bên ngoài rơi vào bên trong thân, gây khó chịu cho loài trai tạo ngọc, con vật tiết ra những lớp ngọc (còn gọi là xà cừ) bao lấy vật lạ, tạo nên ngọc trai (hình 1). Ngọc trai tự nhiên đã có một lịch sử phong phú và lâu dài với vai trò là vật trang sức .